چرم محصول مقاوم، بادوام و انعطافپذیری است که از دباغی پوست حیوانات ساخته میشود. همانطور که میدانید چرم طبیعی با اصالت است و در مرور زمان حتی با وجود کهنه شدن، زیبایی و ارزش خود را حفظ میکند. محصولات چرمی اگر از چرم با کیفیت و مرغوب تهیه شوند، نه تنها تا مدتها قابل استفاده هستند، بلکه روز به روز به ارزش و اصالت آنها نیز افزوده میشود.
اگرچه تکههای چرم چشمنواز هستند، اما پس از این که به کفشهای جذاب، کیف بینظیر و پالتوی خوش دوخت تبدیل شدند، جذابیت آنها چندین برابر شده و میتوانند بیننده را میخکوب کنند. از پوست حیوانات زیادی برای ساخت چرم استفاده میشود که از جمله میتوان به بز، گوزن،گاومیش، خوک، شترمرغ و .... اشاره کرد.
اما پرکاربردترین چرمی که در ساخت وسایل چرمی از آن استفاده میشود، چرم گاوی است. در این مقاله از ارسی قصد داریم در مورد انواع چرم گاوی مطالبی را ارائه کنیم. اما قبل از هر چیز بهتر است توضیح کلی در مورد چرم داشته باشیم.
به طور کلی چرم سه نوع دارد:
-
چرم سبک که از پوست حیواناتی مانند بز و گوسفند تهیه میشود.
-
چرم سنگین از پوست حیواناتی مانند گاو و گاومیش ساخته میشود.
-
چرم نیمه سنگین که از پوست حیواناتی مانند کروکودیل ساخته میشود.
چرم گاوی
پوست گاو از دو لایه تشکیل میشود که بر روی کیفیت چرم تاثیر مستقیم دارد.
لایه کوریوم: در کوریوم، کلاژنهایی وجود دارند که باعث انعطاف پذیری و لطافت پوست میشوند. هرچه سن حیوان بیشتر باشد، لایه کوریوم نیز ضخیم و سفت تر میشود.
لایه چرمی: گاهی بر روی پوست حیوان اثر نیش حشرات یا جای زخم وجود دارد، در نتیجه این قسمت از پوست را جدا کرده و سطح آن را صاف میکنند. از سوی دیگر شرایط آب و هوایی، تغذیه و محل زندگی نیز تاثیر بسیار زیادی بر نوع چرم دارد.
در واقع چرمی که از قسمت کمر و پشت گاو تهیه میشود، کیفیت و مرغوبیت بیشتری نسبت به پوست پا و صورت حیوان دارد.
چرم گاوی یکی از بهترین نوع چرم است که برای تولید محصولاتی مانند پالتو، کت، کیف، کفش و ... از آن استفاده میکنند. این نوع چرم طبیعی بسیار زیبا، با کیفیت و مدرن است. این محصولات کارکرد گوناگونی دارند و بسته به نوع آن، دوام چرم و میزان آسیب پذیری آنها متفاوت است. به همین علت نوع چرم گاوی مورد استفاده برای ساخت هرکدام از این محصولات نیز با هم تفاوت دارد.
برای مثال پوتین و پالتو را از چرم ضخیم گاو و برای کیفهای لاکچری و زیبای زنانه از لایههای ظریف و نازک چرم گاوی استفاده میکنند. چرم گاوی پس از دباغی و زدودن مو مقاوم و ثابت میشود و فساد آن به تعویق می افتد. در ادامه چرم آماده شده را در لایه و ضخامت گوناگون برش میدهند و نوع چرم بر همین اساس تقسیم میشود.
انواع چرم گاوی
به طور کلی انواع چرم گاوی را بر مبنای برش پوست به انواع مختلفی دستهبندی میکنند که شامل موارد زیر است:
چرم کامل گاوی
چرم کامل گاوی، شامل اصلاح پوست گاو به طور کامل و با تمام بافت قسمت بالایی آن است. در چرم کامل گاوی، لکه و زخمهای روی پوست از بین نمیروند. اما با این وجود به دلیل مقاومت، ماندگاری و دوام بالایی که دارد، نسبت به سایر انواع چرم پرطرفدار و گرانتر است.
چرم اشبالت ( split calf leather)
این نوع چرم گاوی از پوست دباغی شده به دست میآید. به طوری که بین 6 تا 8 میلی متر ضخامت دارد. ضخامت زیاد این چرم کارایی آن را محدود میکند. به همین دلیل چرم را به لایههای نازک برش میدهند. اشبالت همان لایه زیرین و پرزدار چرم است که بعد از صیقل و آمادهسازی، سطح آن مانند مخمل زیبا میشود. با این حساب میتوان گفت اشبالت منعطف بوده و به لحاظ قیمتی نیز کاملا مقرون به صرفه است.
چرم اشبالت شباهت زیادی به چرم جیر دارد که در ادامه آن را معرفی میکنیم.
چرم نبوک (Nubuck Leather)
نبوک را از لایه بیرون و اصلاح شده چرم میسازند. تولیدکنندهها سطح روی چرم نبوک را برس کشیده و صیقل میدهند. این عامل باعث میشود که سطح رویی این چرم، مخملی، صاف و جذاب شود. پس اگر به آرامی دست خود را بر روی چرم نبوک بکشید، متوجه تغییر خواب پرزهای آن خواهید شد. در ایران کیف و کفشهای ساخته شده از چرم نبوک بسیار پرطرفدار هستند. این چرم نسبت به چرم اشبالت، مخملی، ظریف و با کیفیتتر است و یک محصول لاکچری محسوب میشود.
چرم جیر
چرم جیر یکی از مشتقات و انواع چرم گاوی که سطح آن ساختار مخملی، نرم و لطیف دارد. این نوع چرم از قسمت زیرین پوست که چسبیده به گوشت حیوان است، ساخته میشود.
چرم جیر نسبت به چرم نبوک بسیار منعطفتر و نرمتر است، اما ماندگاری و دوام کمتری دارد. در گذشته از چرم جیر بیشتر برای ساخت دستکش استفاده میشد. اما اکنون در تولید انواع کیف، کفش، کاپشن، کمربند و سایر اکسسوری های چرم کاربرد دارد. چرم جیر نسبت به سایر انواع چرم گاوی به راحتی لک شده و ارزانتر است.
چرم فوتر
چرم فوتر نیز یکی از انواع چرم گاوی محسوب میشود که برای نرم و لطیف شدن آن، چرم را به مدت 24 ساعت در یک محلول شیمیایی قرار میدهند. محصول به دست آمده از چرم فوتر انعطافپذیر بوده و ناهمواریهای کوچکی بر روی آن دیده میشود. این چرم در برابر ساییدگی و خراش بسیار مقاوم است و برای ساخت انواع کیف، کفش زنانه و مردانه، رومبلی و ... کاربرد دارد.
چرم الگانت (Elegant Leather)
این چرم را جزو مرغوبترین انواع چرم گاوی دستهبندی میکنند. در واقع چرم الگانت از اولین لایه پوست چرم تهیه میشود. به همین علت چرم الگانت را بسیار لوکس و لاکچری میدانند. برای ساخت این چرم گاوی قسمت صاف، یکدست و بدون لکه چرم را جدا کرده و بعد از عملیات دباغی توسط دستگاه رنگ را روی آن میپاشند. چرم الگانت انعطافپذیر بوده و براق بودن آن زیبایی خاصی را به این نوع چرم میبخشد.
از این چرم مانند انواع چرم گاوی دیگر برای تهیه انواع رومبلی، کاپشن، کیف، کفش و .... استفاده میکنند.
چرم ورنی
چرم لاکی نام دیگر چرم ورنی است. در چرم ورنی با استفاده از لاک قسمت رویی چرم را پوشانده که موجب براق شدن و افزایش مقاومت چرم میشود. ظاهر متفاوت و در عین حال شکیل چرم ورنی، طرفداران این نوع چرم طبیعی را بسیار زیاد کرده است. اگرچه از این چرم برای تولید کیف، کمربند، کت و ... استفاده میشود، اما بیشترین کاربرد آن در صنعت کفش است.
چرم میلینگ (Milling Leather)
چرم بسیار لطیف و منعطفی است که از پوست دباغی شده گاو و گوسفند ساخته میشود. یک قسمت از این چرم صاف و قسمت دیگر آن پرزدار است. تولیدکنندهها از چرم میلینگ برای ساخت محصولاتی که نیاز به دوام و مقاومت بالایی دارند، استفاده میکنند. بیشترین کاربرد این چرم برای ساخت انواع کیف و کفش زنانه و مردانه است.
تفاوت چرم گاوی با چرم بز
اگرچه کاربرد چرم گاو با چرم بز یکسان است و از این چرمها برای ساخت محصولات متنوعی مانند انواع کیف، کفش، کمربند، پالتو، کاپشن و... استفاده میکنند، اما چرم گاو با چرم بز در موارد زیر با یکدیگر متفاوت است:
-
ضخامت: چرم گاو نسبت به چرم بز ضخیمتر است.
-
استحکام: با یک بررسی کوتاه متوجه خواهید شد که چرم گاو استحکام و مقاومت بیشتری نسبت به چرم بز دارد.
-
رنگبندی: رنگبندی چرم بز بسیار متنوعتر از چرم گاوی است و تقریبا 30 رنگ از چرم بز در بازار تولید و عرضه میشود.
در واقع این که چرم بز بهتره یا چرم گاوی بستگی به نوع محصولی دارد که برای آن استفاده شده است.
قیمت چرم گاوی
پوست دباغی شده گاو و لایههای آن بسته به کیفیتی که دارند، قیمت متفاوتی داشته و در عین حال در صنایع گوناگونی استفاده میشوند .قیمت واقعی انواع چرم گاوی به شرایط بازار، نوع چرم، کیفیت چرم، ضخامت و کاربرد آن بستگی دارد.
میزان عرضه چرم گاوی به بازار نیز تاثیر بسیار زیادی بر قیمت چرم گاوی آن دارد. اما ناگفته نماند که چرم این حیوان یکی از بیشترین چرمهای موجود در بازارهای داخلی و خارجی است. بافت فشرده، مستحکم، با دوام و نرم انواع چرم گاوی، همچنین فراوانی آن موجب شده است که این چرم نسبت به سایر چرمها ارزانتر باشد. اما این قیمت پایین دلیل بر بیکیفیتی چرم گاوی نیست. بلکه این چرم به دلیل مقاومت بسیار بالایی که دارد در ساخت انواع کفش به کار برده میشود.
سخن آخر
اگرچه چرم گاوی مستحکم، لطیف و انعطافپذیر است، اما بسته به لایههایی که دارد، کیفیت آن نیز متفاوت بوده و کاربرد آن نیز تغییر میکند. به طوری که از چرم گاوی علاوه بر تهیه کیف، کفش و غیره، انواع اکسسوریهای لوکس و جذاب را نیز تهیه میکنند. در واقع هرچیزی که از چرم ساخته شود، زیبایی بینظیری دارد و در بین دوستداران چرم بسیار محبوب است.